Hemoroid nedir?
Hemoroid, milyonlarca insanı etkileyen, hayatı tehdit etmese de yaşam kalitesini bozan bir sağlık sorunudur. Hemoroid, halk arasında basur ya da mayasıl olarak da bilinir. Hemoroid, makat bölgesinde bulunan toplardamarların genişlemesidir. Makat ya da anüs, kalın bağırsağın dışa açıldığı son kısımdır. Hemoroid hastalığında makattaki toplardamarlar çeşitli nedenlerden dolayı kabarır ve adeta bir meme şeklini alır. Hemoroid, her yaşta görülebilse de, 50 yaş ve üzerindeki kişilerde daha sık görülmektedir.
KAÇ ÇEŞİT HEMOROİD VARDIR?
Hemoroid, makatta bulunduğu yere göre iç hemoroid ve dış hemoroid olmak üzere iki çeşide ayrılır.
İç Hemoroid
İç hemoroid, makat içerisinde görülen hemoroid türüdür. Tıp dilinde internal Hemoroid olarak bilinir. En sık görülen ve kişide en çok sıkıntı yaratan hemoroid türüdür.
İç hemoroid kendi arasında dört dereceye ayrılır;
1.Derece Hemoroid
Bu evredeki hastalık ancak makatın içinin rektoskop adı verilen bir cihazla muayene edilmesi sonucu tespit edilebilir. Bu işleme rektoskopi adı verilir. Genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz.
2.Derece Hemoroid
Hastalığın bu evresinde, hemoroid memesi, hasta tuvalete ıkındığında, makatın dışına çıkar. Dışkılama sonrasında meme, kendiliğinden makatın içine geri girer. Bazen hemoroid memeleri kanama, kaşıntı ya da ağrı gibi belirtilere yol açabilir.
3.Derece Hemoroid
Bu evrede memeler dışkılama sırasında yine makattan dışarı çıkar, ancak dışkılama sonrası kendiliğinden içeri girmez. Memeler elle müdahale edilerek içeriye itilebilir. Dışarı çıkan memelerin kendiliğinden içeri girmeleri uzun süre vakit alır. Hastada kanama, kaşıntı ve makatta ıslaklık gibi şikâyetler görülebilir.
4.Derece Hemoroid
Bu evrede artık hemoroid memeleri, makat içine sığmazlar ve sürekli olarak makattan dışarı taşarlar. Hemoroid memeleri, hiçbir müdahale ile içeri itilemez. Bu evre en fazla sorun teşkil eden evredir. Hastada kanama, kaşıntı, makatta dolgunluk hissi ve şiddetli ağrı olur. Hasta yürümekte ve oturmakta zorluk çeker ve günlük işlerini yapamaz hale gelebilir.
Dış Hemoroid
Dış hemoroidde memeler makat dışında meydana gelir. Eksternal Hemoroid olarak da bilinir. Dış hemoroidde, memeler, makatın dışında gözle görülebilir ve elle hissedilebilir.
Dış hemoroidde, genişlemiş damar memelerinin içerisinde bulunan kan pıhtılaşabilir. Buna tromboze hemoroid adı verilir. Halk arasında bu durum boğulmuş basur olarak da bilinir. Makat bölgesinde sert ve ağrılı şişlik şeklinde kendini gösterir. Makatta yanma, kaşıntı, sızlama ve kanama gibi şikayetler ortaya çıkar.
HEMOROİD NEDEN OLUR?
Hemoroidin en önemli nedeni makat bölgesinde bulunan damarların içindeki basıncın artmasıdır. Makattaki damarların içindeki basıncın artmasının çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Bunlar;
Uzun Süren Kabızlık
Kabızlık hemoroidin en önemli nedenlerinden biridir. Dışkılama sırasında ıkınma ve zorlanma, makattaki toplardamarlar içindeki basıncın artmasına neden olur. Eğer kabızlık uzun süreli olursa, zamanla damar duvarları elastikiyetini kaybeder. Damar duvarlarındaki esnekliğin kaybolması sonucu hemoroid memeleri oluşur.
Obezite (Şişmanlık)
Hemoroidin bir başka nedeni ise şişmanlıktır. Şişman kişilerde, karın bölgesindeki fazla ağırlık, karın içindeki damarlar üzerine bası yapar. Bu bası, makat bölgesindeki damarlar içinde kan basıncının artmasına neden olur. Bu durum damar duvarlarının memeleşmesine yani hemoroid oluşununan neden olur.
Ağır Yük Kaldırma
İşi gereği sürekli olarak ağır yük kaldırmak zorunda kalan kişiler, hemoroid açısından risk altındadırlar. Çünkü ağır yük kaldırırken, karın içi basıncı artar. Bu durum makattaki damarların içindeki basıncı da artırır. Ağır yük kaldırma yanında, yüksek enerji gerektiren, tempolu ve yorucu ağır sporlar da hemoroid oluşumuna yol açar.
Yaşlanma
Yaşlanma hemoroid için bir risk faktörüdür. Elli yaşından sonra hemoroid görülme sıklılığı artmaktadır.
Hamilelik ve Doğum
Hamilelik ve doğum da hemoroidin sık görülen nedenlerindendir. Hamilelikte, anne karnındaki bebek, karın içindeki damarlar üzerine baskı yapar. Bundan makat bölgesindeki damarlar da etkilenir ve hemoroid oluşur. Hamileliğe bağlı hemoroid daha sonra doğumla birlikte genellikle düzelir.
Genetik Yatkınlık
Ailesinde bir ya da daha fazla yakınında hemoroid olan kişilerin, hemoroid hastalığına yakalanma ihtimali, olmayan kişilere göre daha fazladır.
İshal
Uzun süren ishal de hemoroide yol açabilir. İshal nedeniyle sık tuvalete çıkılması makat bölgesindeki damarlar üzerinde olumsuz etki yapar ve hemoroide zemin hazırlar.
Kalın Bağırsak (Kolon) Kanseri
Kolon kanserinin belirtilerinden biri hemoroid olabilir. Hemoroidin nedeni bazen kalın bağırsak kanseri olabilir. Hemoroid tek başına bir kalın bağırsak belirtisi olarak da karşımıza çıkabilir.
HEMOROİD(BASUR) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hemoroid hastalığında görülen belirtiler, Crohn hastalığı, Ülseratif kolit, kolon veya rektum kanseri gibi bağırsak hastalıklarında da görülebilir. Hemoroidin belirtileri hemoroidin türüne göre değişir.
Dış hemoroid belirtileri;
- Makatta kaşıntı ve rahatsızlık hissi
- Makatta şişlik
- Makatta özellikle oturmakla artan ağrı
- Dışkıda kan
İç hemoroid belirtileri;
- Dışkı ya da tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan
- Makattan basurun sarkarak ele gelmesi
HEMOROİD TANISI NASIL KONUR?
Hemoroid tanısında makat muayenesi önemlidir. Makat bölgesinde genişlemiş damarlar, şişlik, tahriş veya kanama olup olmadığına bakılır. İç hemoroid çok yumuşak olduğundan makattan parmakla yapılan muayene ile tespit edilemeyebilir. Bu nedenle makat, kalın bağırsağın sın kısmı olan rektum ve diğer kalın bağırsak kısımları anoskopi, rektoskopi, protoskopi, sigmoidoskopi ve kolonoskopi ile incelenir.
Rektum dışkının geçici bir süre depolanmasını sağlayan kalın bağırsağın son kısmıdır. Rektumu incelemek için rektoskop ve proktoskop adı verilen aletler kullanılır. Anoskop ise anal kanalın incelenmesi için kullanılan bir alettir. Sigmoidoskop ucunda ışık ve kamera bulunan kalın bağırsağı incelenmesi için kullanılır. Kolonoskopi işleminde ise makattan girilerek kalın bağırsağın ve rektumun tamamı incelenir.
HEMOROİD NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Dış hemoroid, genellikle hastada herhangi bir rahatsızlığa neden olmaz. Bu yüzden genellikle tedavi gerektirmez. Düşük dereceli iç hemoroidlerin tedavisinde bir takım krem ve pomad gibi ilaçlar ve skleroterapi, lazer, bant ligasyonu gibi ameliyatsız tedavi yöntemleri kullanılır. Bu hastalar bol lifli gıdalar tüketmelidir. Gün içerisinde en az 2 litre su içmelidirler.
Eğer hemoroid ilaçlar ya da bu yöntemler ile tedavi edilemezse, kanama, tromboz gibi durumlar gelişirse ya da hemoroidin derecesi fazla ise bu durumda ameliyat (hemoroidektomi) ile tedavi yoluna gidilir. Hemoroidektomi hemoroid memelerinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. 3. ve 4. derece hemoroidlerde uygulanır.
Ameliyat videosu
API key not valid. Please pass a valid API key.